دوپینگ چیست؟

وقتی سروم عادی و تماشاگران به ورزشگاه استادیوم ورزشی می‌ایند تا بیشترین احساسات و تشویق‌های خود را نثار قهرمانان کنند هرگز از عمق و اندازه رقابت سنگین که در میدان ورزشی جریان دارد آگاه نیستند آنچه که در صحنه رقابت ورزشی می‌گذرد و هیچ چیزی کمتر از یک جنگ واقعی و تمام عیار ندارد. وقتی که چند سانتیمتر ، چند کیلو ، چند گرم و چند ثانیه اختلاف می‌تواند یکی را قهرمان و دیگری را مغلوب کند، اینجاست که معلوم می‌شود چرا شعار «پیروزی به هر قیمت» هدف ورزشکاران قرار می‌گیرد و مصرف انواع داروهای زیانبخش و مهلک رواج می‌یابد این موضوع بدیهی است که هر ورزشکاری الزاماً قهرمان نیست ولی چون امروزه فقط قهرمان را تحویل می‌گیرند.

و برای آنها ارزش قائل می‌شوند و نه بازندگان را، لذا به هر قیمتی که شده سعی در قهرمان شدن دارند و قیمتی که وزشکاران به شوق قهرمان شدن می پردازند بسیار گران است و چه بسا جان خود را نیز در این راه از دست می‌دهند.

تعریف دوپینگ: طبق تعریف کمیته بین المللی ، دوپینگ عبارت است از تجویز یا استعمال هر نوع ماده خارجی و یا هرگونه مادة فیزیولوژیک خود بدن با مقادیر غیر طبیعی یا راههای غیر معمول توسط ورزشکار مسابه دهنده با هدف انحصاری افزایش کاذب کارایی و توانایی‌های خویش در مسابقه.

تقسیم بندی و انواع دوپینگ

الف- دوپینگ خون:

در وقایع ورزشی یا فعالیت‌های شدیدی که بیش از یک دقیقه به طول می‌انجامد روش غالب تولید انرژی ، مکانیسم هوازی است. این بدان معنی می‌باشد که کارایی متناسب با میزان اکسیژنی است که به عضلات فعال رسیده و مصرف می‌شود. زمانیکه عضلات کاملاً‌ ورزیده باشند. عوامل تعیین کننده در حداکثر برداشت اکسیژن عبارتست از : برون ده قلبی و قابلیت حمل اکسیژن خون می ‌باشد.

ظرفیت حمل اکسیژن خون بر اساس محتوای هموگلوبین تعیین می‌گردد. که به اتصال اکسیژن در گلبولهای قرمز کمک می‌کند. میزان هموگلوبین بدن بیش از غلظت نسبی آن با حداکثر برداشت اکسیژن  مرتبط است زمانیکه سطح هموگلوبین افت می‌نماید کارایی ورزش کاهش می‌یابد.

این مطلب نیز بخوبی برای دست‌اندرکاران ورزش مشخص شده که تقویت خونی (Blood boosting) می‌تواند کارآیی استفاده را افزایش دهد . همچنین راههای مصنوعی برای افزایش ظرفیت حمل اکسیژن در خون ورزشکاران پیشنهاد شده است این روشها عبارت است عملیات مرسوم به دوپینگ خون و نیز تمرین در ارتفاعات می‌باشد.

روش انجام دوپینگ خون:

بطور کلی روش دوپینگ خون بدین ترتیب است که چند روز قبل از مسابقه، ورزشکار به ارتفاع بلندتری بوده می‌شود و به علت بلندی و کاهش فشار اکسیژن خون شریانی ماده‌ای به نام اریتروپوپتین آزاد می‌شود این ماده که در حقیقت نوعی هورمون است در فرد بالغ توسط کلیه‌ها ساخته می‌شود و با تأثیر روی مغز انسان تولید گلبولهای قرمز را افزایش می‌دهد. و بدین ترتیب تولید گلبولهای قرمز که عمل انتقال اکسیژن را به عهده دارند زیاد می‌شود تا اینکه اکسیژن رسانی به بافتهای بدن مختل نگردد.

در این حال که تعداد گلبولهای قرمز زیاد شده است. از ورزشکار حدود یک لیتر خون می‌گیرند و آنرا غلیظ و منجمد می‌نمایند و برای روز مبادا نگه می‌دارند و درست پیش از مسابقه همین خون دوباره به بدن ورزشکار تزریق می‌شود و در نتیجه این عمل، ظرفیت اکسیژن گیری خون تا 20 درصد افزایش می‌یابد و به علت افزایش اکسیژن رسانی شخص دیرتر خسته می‌شود. بنابراین دوپینگ خونی ذخیره اکسیژه بدن را زیاد می‌کند و در نتیجه کار دوندگان مسافتهای طولانی و دوچرخه سواران را آسان می‌کند.