نقش مهارتهاي رواني در عملكرد ورزشكاران، محور تحقيق و مطالعه در روان‎شناسي ورزشي است، و امروزه توجه قابل ملاحظه‎اي براي شناسايي مهارتهاي رواني و آموزش آن به مربيان صرف مي‎شود.

ورزشكاراني كه داراي مهارتهاي رواني و جسماني هستند تا حد امكان در مسابقات ورزشي خود موفق مي‎باشند و مهارتهاي خود را در قالب ورزشهاي تيمي و انفرادي بخوبي انجام مي‎دهند. مهارتهاي رواني به ورزشكار اجازه مي‎دهد تا در شرايط مسابقه از اعتماد به نفس و اطلاعاتي كه بدن و ذهن او را براي اجراي عملكرد بهينه آماده مي‎سازد، برخودار شوند.

جك نيكوس، لاري برد، رجي جكسون و فران تاركنتون و بسياري ديگر از ورزشكاران بزرگ براي بخش ذهني و رواني در مسابقات اهميت بسيار بالائي قائلند و معتقدند اني مسئله در تعيين نتيجه، اعتبار (ارزش) بالايي دارد. منظور آنها ار اعتبار (ارزش) دادن بسيار بالا به آمادگي رواني اين است كه هنگامي كه قهرمانان از نظر مهارتهاي بدني در سطح بالايي قرار مي‎گيرند و در همان سطح بالاي مسابقات آماده مي‎شوند، احتمالاً فردي موفق مي احتمالاً فردي موفق مي‎شود كه از نظر رواني آمادگي داشته باشد.

اكنون با توجه به اهميت پرداختن به مقوله مهارتهاي رواني، اين تحقيق بر آ‌ن است تا برخي از مهارت هاي رواني كه شامل (انگيزش، تمركز، ا عتماد به نفس، كنترل حالات رواني، تصوير‎سازي ذهني و هدف گزيني) مي‎باشد را با استفاده از پرسشنامه ارزيابي مهارتهاي رواني SASI (انستيتوي ورزشي استراليا جنوبي) كه توسط دو روان‎شناس بنام‎هاي گراهام وينتر و كتي مارتين تهيه و تنظيم شده است بين تيم‎هاي واليبال شركت كننده در مسابقات واليبال جوانان جهان در تهران را بررسي كرده و نتايج حاصله را ارزيابي و مقايسه نمايد.

براي بررسي و تجزيه و تحليل آماري اطلاعات خام بدست آمده از آمار توصيفي و استنباطي استفاده مي‎شود. از آمار توصيفي براي محاسبه شاخص‎هاي مركزي و پراكندگي استفاده مي‎گردد و جهت مقايسه ميانگين‎هاي گروه‎ها از آمار استنباطي (ANOVA) استفاده مي‎شود. ضمناً سطح معني‎داري آن 5% در نظر گرفته شده است. كه تيم‎هاي برزيل و روسيه داراي بيشترين ميزان مهارتهاي رواني و تيم‎هاي چين و هند داراي كمترين ميزان مهارتهاي رواني مي‎باشند.

بحث و نتيجه‎گيري:

در اين بخش هر كدام از فرضيه‎هاي تحقيق و نتايج حاصله از آن همراه با مقايسة آنها با تحقيقات پيشين، به طور جداگانه و به صورت اجمالي مورد بحث و نتيجه‎گيري قرار مي‎گيرد.

فرضيه شماره 1: بين ميزان مهارت انگيزش تيم‎هاي واليبال جوانان جهان تفاوت معني‎داري وجود دارد.

نتايج اين تحقيق كه (در حد آلفا 05/0) مورد آزمون قرار گرفت، نشان داد كه بين ميزان انگيزش تيم‎هاي واليبال جوانان جهان تفاوت معني‎داري وجود دارد. بدين صورت كه تيم واليبال برزيل از لحاظ انگيزش در وضعيت بهتري نسبت به ديگر تيم‎ها و تيم لهستان داراي كمترين مقدار مي‎باشد.

بر همين اساس اين نتيجه با نتايج بدست آمده توسط ماهوني (1989)، اسميت و آدامز (1993)، مايرز و ميخائيل، ليونس و‌آرنولد (1996)، وايت (1997) و ميهن دوست (1380) كه همگي انگيزش ورزشكاران موفق رشته‎‎هاي مختلف تست مورد بررسي خود را بالاتر از ورزشكاران غير موفق بيان كرده‎اند، هماهنگ است، اما با نتايج تحقيقات كالس و لي‎يو (1993) و مايرز، ميخائل، بورگيوس و آنتوني (1999) كه حاكي از عدم وجود تفاوت معني‎دار بين انگيزش ورزشكاران است، مغايرت دارد.

عموم دانشمندان بر اين باورند كه تنها يك عامل يا انگيزه سبب بروز رفتار نيست بلكه انگيزه‎هاي مختلفي باعث گرايش به امر ورزش مي‎شوند كه مهمترين آنها عبارتند از :

1 ـ كسب لذت

2 ـ احساس ارزشمندي

3 ـ تمايل به تعلق گروهي

در رابطه با اينكه در ميزان انگيزش واليباليست هاي جوانان جهان تفاوت وجود دارد مي‎توان به دلايل برانگيختگي بين افراد در عملكردي متفاوت اشاره داشت، بدين معني كه رفتارها در اصل هدف گرا مي‎باشند و اقدام به بروز هر نوع رفتاري نياز به انگيزه‎هاي مربوط به آن رفتار را دارد كه با توجه به تفاوت افراد انگيزه نيز متفاوت است.

با توجه به تئوري‎ها و نظرياتي كه در رابطه با انگيزش وجود دارد مي‎توان اظهار داشت كه ايجاد  انگيزه مناسب در افراد بستگي به بروز محركهاي خاص خود را دارد (محرم‎زاده، 1375) بدين صورت كه در رابطه با واليباليست‎هاي برتر وجود عوامل و محركهايي هم‎چون:

1 ـ حضور مربيان با تجربه (علاقمند نمودن ورزشكار به شركت فعالانه و منظم در تمرينات و مسابقات يا ايجاد تمايل به يادگيري بهتر و بيشتر در بين افراد تيم يكي از عوامل بسيار مهمي مي‎باشد كه مربيان موفق را از ناموفق متمايز مي‎سازد)

2 ـ يادگيري اصول اوليه واليبال (براساس نظريه مزلو فرد در نيازهاي اوليه خود ارضاء نشود انگيزه كافي براي ادامه كار ندارد) (مارتنز، راينر؛ 1371).